Kapalı Görüşte Eşya Alınır mı? Kural mı, Kolaycılık mı?
Kapalı görüşe giren herkes aynı duvara tosluyor: “Elden eşya verilemez.” Peki bu kural gerçekten güvenlik için zorunlu mu, yoksa yıllar içinde tartışılmadan kabullenilmiş bir kolaycılık mı? Bu yazıda, mevzuatın söylediğini çıplak hâliyle ortaya koyuyor, ardından kuralın zayıf noktalarını, pratiğin yarattığı sorunları ve makul alternatifleri tartışıyoruz. Biraz cesur olalım: “Yasak” demek her zaman en iyi çözüm müdür?
Hukuk Ne Diyor? (Ve Neden Bu Kadar Kesin?)
Türkiye’de kapalı görüşün ne olduğu ve nasıl yapılacağı “Ziyaret Yönetmeliği” ve 5275 sayılı Kanun çerçevesinde tanımlıdır. Kapalı görüş; ziyaretçiyle hükümlü/tutuklu arasında temasın tamamen kesildiği, kurumca tahsis edilmiş bölümde yapılan denetimli bir görüş türüdür. :contentReference[oaicite:1]{index=1}
Daha önemlisi, 5275 sayılı Kanun’un uygulamasında ziyarette para, kıymetli evrak ve eşya verilemeyeceği açıkça belirtilir; çok sayıda resmî kurum sayfası da aynı yasağı “ziyaret kuralları” olarak tekrar eder. Yani, “kapalı görüşte elden eşya verme” seçeneği hukuken kapalıdır. :contentReference[oaicite:2]{index=2}
“Peki O Zaman Eşya Nasıl Gidecek?” — Emanet/Eşya Kabul Hattı
Çözüm, görüş kabininde değil, kapının dışında: Kurumların “emanet/eşya kabul” birimleri. Ziyaret günlerinden bağımsız olarak belirlenen saatlerde, listelerde izinli sayılan eşyalar burada teslim alınır; güvenlik ve hijyen kontrollerinden sonra hükümlüye ulaştırılır. Birçok kurum bu süreci takvim ve rehberle duyurur. :contentReference[oaicite:3]{index=3}
Hangi eşyanın kabul edileceği ise “Bulundurulabilecek Eşya ve Maddeler” listeleri ile dinî/sağlık ihtiyaçlarına dair özel maddelerle belirlenir (ör. ibadet eşyaları, hekim raporuyla tıbbi cihazlar gibi). Dolayısıyla “her şey” değil, “izinli olan” gider. :contentReference[oaicite:4]{index=4}
Para ve Kitap Meselesi
Para elden verilemez; bunun için “emanet para” hesabı vardır. Ziyaretçi parayı bu hesaba yatırır; hükümlü kurum içi harcamalarını (kantin vb.) buradan yapar. :contentReference[oaicite:5]{index=5}
Bazı kurumlar hediye kapsamında kitap ve/veya giyim kabulünü (kargo yoluyla ya da kabul gününde) prosedürle düzenler; yine kabinde elden verme değil, kayıt altına alınan bir kabul sürecidir. :contentReference[oaicite:6]{index=6}
Kuralın Güçlü Gerekçesi ve Zayıf Karnı
Güvenlik açısından bakınca; elden teslim, kurum içine yasaklı madde sokma riskini artırır. Kontrolün merkezi bir birimde yapılması makuldür. Peki tartışma nerede başlar?
Standart Var mı? Kurumdan Kuruma “Ton Farkı”
Metin aynı olsa da uygulamada kurumlar arasında takvim, kabul listesi detayı, iletişim gibi konularda ciddi farklar görülebilir. Bir yerde kabul edilen bir eşya, başka yerde “liste dışı” sayılabilir. Bu çeşitlilik, aileler için öngörülemezlik yaratır. “Bugün kabul olan, yarın neden reddedildi?” sorusu sık sorulur. (Resmî sitelerde yayınlanan “ziyaret/emanet” sayfaları dahi kurumdan kuruma farklı detaylar içerir.) :contentReference[oaicite:7]{index=7}
İnsani Boyut: Görüş ‘Yasaklar Bildirimi’ne Dönüşmemeli
Ziyarete gelen birinin ilk karşılaştığı şey, çoğu zaman yasaklar listesi. Oysa kapalı görüş zaten temassız ve gözetim altında; kabinde “elden eşya”yı yasaklamak anlaşılır olsa da, ailelerin ihtiyaç duyduğu şeffaf bilgi ve erişilebilir prosedür olmadan bu yasak, moral bozucu bir duvara dönüşebiliyor. Net, güncel, kurumlar arası uyumlu listeler ve dijital randevu/kabul sistemleri bu “duvar”ı inceltebilir. (Birçok kurum artık çevrimiçi bilgilendirme ve yönerge paylaşımı yapıyor; ama yeknesak değil.) :contentReference[oaicite:8]{index=8}
Eleştirel Öneriler: Yasağı Değil, Süreci İyileştirelim
1) Şeffaf, tekil bir rehber: CTE çatısı altında, tüm kurumların bağlayıcı bir “eşya kabul rehberi”ni tek sayfada güncel tutması; kurum sayfalarının buna otomatik bağlanması. Böylece “kurumdan kuruma sürpriz” minimize olur. :contentReference[oaicite:9]{index=9}
2) Dijital başvuru ve onay: Ziyaretçi, göndermek istediği eşyayı sisteme girer; uygunluk ön onayı alır, kabul gününde sürpriz yaşamaz.
3) Denetimli esneklik: Kitap/giyim gibi düşük riskli kalemlerde, güvenlik taramasından geçmiş hızlı hat oluşturulabilir. :contentReference[oaicite:10]{index=10}
4) Emanet para süreçlerinin görünürleştirilmesi: Yatırılan tutarların dijital bildirimleri ve kullanım özetleri ziyaretçiye de şeffaflaştırılabilir. :contentReference[oaicite:11]{index=11}
Provokatif Sorular (Tartışmayı Açalım)
- Kapalı görüşte elden eşya yasağı, güvenliği mi artırıyor, yoksa aile–mahkûm bağını gereksiz yere mi zayıflatıyor?
- Kitap ve temel giyim gibi düşük riskli eşyalar için “hızlı kabul hattı”na geçilse, güvenlikten ödün verilir mi?
- Kurumlar arası standart farkları adalet duygusunu zedeliyor mu? Ulusal, tekil bir çevrimiçi rehbere ihtiyaç yok mu?
- Para transferinin yalnızca “emanet” üzerinden yapılması yeterince şeffaf mı; ziyaretçiye gerçek zamanlı geri bildirim şart mı?
Son Söz
Kapalı görüş kabininde eşya alışverişi yapmak, hukuken kapalı bir kapı. Ama asıl mesele, o kapının dışındaki süreci ne kadar adil, hızlı ve öngörülebilir kıldığımız. Güvenliği tartışmayalım demiyorum; tam tersine, güvenliğin “insani olanla” çatışmadığı bir tasarıma ihtiyacımız var. Yasağın arkasına saklanmak yerine süreci aydınlatalım, standartlaştıralım ve insanileştirelim. Böylece hem kurum kazanır, hem aileler. :contentReference[oaicite:12]{index=12}
::contentReference[oaicite:13]{index=13}
[1]: https://bucaygkcik.adalet.gov.tr/Z%C4%B0YARET%20KURALLARI?utm_source=chatgpt.com “ZİYARET KURALLARI”